حقوق زنان در رابطه زناشویی از دیدگاه اسلام
دوستان عزیز سایت آگاه باشیم در قسمت قبلی این مقاله به ۵ مورد از حقوق زنان در رابطه زناشویی اشاره کردیم. در این مقاله قصد داریم به ادامه این مبحث بپردازیم و سایر حقوق زنان را که در رابطه زناشویی باید توسط همسر تامین شود را مورد بررسی قرار دهیم.
پادکست حقوق زنان
۱ – کار و تلاش در زندگی
یکی از حقوق زنان است است که مردان همواره باید دنبال کار و کسب روزی حلال و تأمین مخارج زندگی خانواده باشند و به هیچ وجه نباید تنبلی کنند؛ زیرا در اثر تنبلی، دستشان خالی می شود و زن و فرزندان را خوار می کنند و موجبات سختی و آزار آن ها را فراهم می کنند.
شرافت مرد، در کار و تلاش و حفظ آبرو و عزت خود و خانواده اش است. کار کردن برای خانواده، ثواب جهاد کردن را دارد و اجر عرق کارگر، کمتر از خون شهید نیست. اگر کسی می خواهد بیشتر مورد رضایت خداوند قرار بگیرد، باید بیشتر تلاش کند تا زندگی راحت تری را برای خانواده اش فراهم کند.
امام موسی بن جعفر (ع) فرمود: «مردی که برای به دست آوردن روزی برای خانواده اش تلاش می کند، ثواب رزمنده در راه خدا را دارد.» داشتن کسب و کار و تلاش کردن، باعث سربلندی خانواده و عزت آن ها می شود. برعکس، کسانی که به دنبال کار نمی روند و پولی درنمی آورند، حقوق زنان و فرزندان خود را ضایع می کنند.
در حدیثی می خوانیم که «کسی که خانواده خود را ضایع کند و به آنها رسیدگی نکند، ملعون است ملعون.» در حدیث دیگری آمده است: «برای مرد همین گناه بس که به خانواده اش نرسد و آن ها را محتاج دیگران کند.» بنابراین، مرد نباید نسبت به خانواده خود بی تفاوت باشد و آن ها را در خرج زندگی و مشکلات رها کند و تنهایشان بگذارد.
رسول خدا (ص) در مورد این حقوق زنان فرموده است: «مردی که به بازار رود و احتیاجات خانواده اش را بخرد و به خانه ببرد، ثواب کسی را دارد که به فقرا صدقه می دهد و چون به خانه می برد، اول آنچه را که برای دختران خریده است را به دختران بدهد.»
متاسفانه بعضی از مردان، زیاد به زندگی و تامین مخارج خانواده اهمیت نمی دهند و آن ها را در تنگنا می گذارند. شاید شما هم مردانی را دیده باشید که هیچ کاری نمی کنند و در اداره زندگی، مسئولیت خود را به درستی انجام نمی دهند. این افراد باید بدانند که این کار به شدت مورد مذمت دین اسلام قرار گرفته است.
سربار بودن برای جامعه، صفت بسیار زشتی است. در صدر اسلام افرادی بودند که کار و تلاش را رها کردند و فقط به عبادت مشغول شدند. این افراد توسط رسول خدا (ص) نکوهش شدند. رسول خدا (ص) در این باره فرموده اند: «کسی که خود را بر جامعه تحمیل کند، از رحمت خداوند دور است.» بنابراین بهترین عبادت خداوند، جست و جو و کسب روزی حلال است. در حدیثی آمده است: «عبادت ده جز است که نه جز آن، طلب روزی حلال است.»
رسول خدا (ص) فرمود: «دنبال روزی حلال رفتن، بر هر مرد و زن مسلمان واجب است.» امام رضا (ع) فرمود: «اگر در صف جنگ هم هستی، طلب روزی حلال را رها نکن.» در نتیجه از کارهای مهمی که مردان باید به آن اهمیت دهند و برای آن تلاش کنند، اداره زندگی از راه درست و کسب روزی حلال است.
بیشتر بدانیم : چطور یک زندگی زناشویی شاد و موفق داشته باشیم؟
۲ – احترام گذاشتن به همسر
یکی از حقوق زنان بر گردن شوهر، حفظ احترام او است. مردان وظیفه دارند که حرمت همسر خود را حفظ کنند و به او احترام بگذارند. زنان، موجودی هستند که جسم و روح لطیفی دارند. به همین دلیل است که زود رنجیده خاطر و ناراحت می شوند، و روح لطیف آن ها آسیب می بیند.
امام سجاد (ع) در رساله حقوق خود نوشته است: «حق همسر بر تو این است که توجه داشته باشی خداوند او را وسیله انس و آرامش تو قرار داده است. بدان که او یکی از نعمت های خداوند است؛ بنابراین باید او را احترام کنی و با او مدارا کنی؛ هر چند حق تو بر او بیشتر است؛ ولی تو پشتوانه او هستی، از این رو باید با او مهربان باشی، سیرش کنی و او را بپوشانی و چنانچه خطایی از روی نادانی از او سر زد، او را عفو کنی.»
همچنین در مورد حقوق زنان از رسول خدا (ص) نقل شده است که فرمودند: «انقدر جبرئیل در مورد همسر به من سفارش کرد که تصور کردم هرگز نباید زن را طلاق داد؛ مگر از روی ناچاری و ارتکاب به گناهان نابخشودنی.» ایشان در حدیث دیگری فرمودند: «انقدر جبرئیل در مورد زنان سفارش کرد که تصور کردم روا نیست شوهر حتی به او أف بگوید.»
امام رضا (ع) نیز فرمود: «هرکس همسری انتخاب کرد، باید او را احترام کند؛ زیرا زن دلبر شما است و وقتی او را آوردید، ضایعش نکنید.» در حدیثی از رسول خدا (ص) نقل است که فرمودند: «شخص بزرگوار، حرمت زن خود را نگه می دارد و فرد پست و حقیر به همسرش اهانت می کند.» همچنین فرمودند: «زنان، امانت خداوند هستند و شما آن ها را از خدا امانت گرفته اید؛ پس به امانت خدا بی اعتنایی نکنید.»
۳ – فشار نیاوردن به جسم و روح زن
زن موجودی لطیف است و از نظر جسمی و روحی ناتوانی های خاصی دارد. به همین دلیل یکی از حقوق زنان این است که نباید کارهایی که از توان او خارج است به او واگذار شود؛ در احادیث حضرت علی (ع) هم بود که فرمودند: «زن، گل زندگی است نه یک پیشکار و خدمتگزار.» در نتیجه به اعصاب و روان زن نباید فشار آورد و هرگز نباید کارهای سنگین را به عهده او گذاشت تا بتواند استراحت کند و هیچ وقت خسته و پژمرده نشود.
۴ – تحمل بدخلقی زن
اگر زن در خانه بداخلاقی و تندی می کند، مرد نباید از کوره در برود و عصبانی شود. در چنین شرایطی باید مرد به اعصابش مسلط باشد و به جای تصمیم گیری های سریع و غیرمنطقی، سعی کند با روشی منطقی و صبر و سکوت پیشه کردن، جلوی بروز مشکلات بزرگتر را بگیرد. بددهنی و به هم زدن زندگی، بدترین کاری است که مردان می توانند در برابر همسر بداخلاق خود نشان دهند.
رسول خدا (ص) در مورد این حقوق زنان فرمود: «مردی که بر بدخلقی همسرش صبر کند، ثواب اهل صبر به او عطا می شود.» رسول خدا (ص) همچنین فرمود: «هر مردی که بر بداخلاقی و بدرفتاری همسرش، برای رضای خدا صبر کند، خداوند برای هر شبانه روزی که صبر می کند، ثواب و اجر حضرت ایوب (ع) به او عطا می فرماید و برای هر شبانه روز به اندازه سنگ های بیابان، گناه برای آن زن که شوهر را می آزارد خواهد نوشت.»
در نتیجه، مردانی که همسرانی بداخلاق دارند، باید با سکوت و صبر و آرامش رفتار کنند تا زندگی آن ها حفظ شود.
بیشتر بدانیم : رازهای مهم همسرداری که هرکسی باید بداند
۵ – پرهیز از غیرت بیجا و جاهلانه
امام علی (ع) در سفارش خود به امام حسن (ع) فرمود: «مبادا بی مورد حساسیت نشان دهی و غیرت بیجا داشته باشی؛ زیرا این کار کدورت و بدگمانی را بیشتر می کند و زن اگر پاک هم باشد، ممکن است به بیراهه رود.»
یکی از عوامل به گناه افتادن افراد، این است که کسی حساسیت و غیرت زیادی روی آن ها داشته باشد. سرزنش، توبیخ بی دلیل، بدگمانی، دعوا راه انداختن از روی حدس بیجا و زندانی کردن زن در خانه از جمله کارهایی هستند که مسیر گناه و خطا را برای زنان هموار می کنند.
برخی از آقایان را می بینیم که بسیار بدبین هستند و با شک ها و حدس های نادرست خود، این حقوق زنان را زیر پا می گذارند، باعث می شوند که زندگی به کام همسرشان تلخ و جهنم شود. این مردان، معمولا زن را در خانه زندانی می کنند، به او اجازه رفت و آمد با افراد فامیل و دوستانش را نمی دهند؛ اجازه نمی دهند که زن برای خرید خانه یا دیدن خانواده اش از در خانه بیرون برود و با این کارها، زندگی را سخت و غیرقابل تحمل می کنند.
نتیجه غیرت بیجا، سرد شدن و متلاشی شدن کانون خانواده است. این رفتار اصلا مورد تایید دین اسلام نیست. اسلام به هیچ عنوان افراط و تفریط در هر کاری را نمی پسندد. در حقوق زنان هم بی غیرتی و بی تفاوتی بد است و هم غیرت داشتن بیش از حد. هیچ کدام از این دو اخلاق، پسندیده نیست و باید مردان از این دو ویژگی اخلاقی دوری کنند تا همسر آن ها به رابطه زناشویی متعهد بماند.
۶ – دوری کردن از بد اخلاقی
مرد، سرمشق و الگوی همسر و فرزندانش است؛ در نتیجه یکی دیگر از حقوق زنان این است که همسرشان باید از نظر اخلاقی، عالی باشد و از هرگونه تندخویی و عصبانیت دوری کند. بداخلاقی، بی ادبی، خشونت، بد دهنی و عصبانیت بیجا باعث تلخ شدن زندگی به کام زن و فرزند می شود.
مردان باید به عنوان یک سرپرست و مربی مهربان در خانه باشند؛ نه مامور عذاب خانواده! مرد باید به قدری مهربان باشد که فرزندان از او الگو بگیرند و بخواهند در آینده مانند پدرشان شوند. از احادیث این طور استنباط می شود که یکی از عوامل عذاب قبر، بداخلاقی است. شاید شما هم ماجرای «سعد بن معاذ» را شنیده باشید.
سعد بن معاذ، در نزد پیامبر خدا (ص) جایگاه ویژه ای داشت، تا جایی که پیامبر (ص) با پای برهنه در مراسم تشییع جنازه او حاضر شد؛ اما همین فرد به دلیل بداخلاقی در خانه و تندخویی با خانواده اش، دچار عذاب قبر شد.
در احادیث مربوط به خواستگاری و حقوق زنان، از پیامبر (ص) نقل شده است که فرمود: «اگر خواستگار بد اخلاق است، به او زن ندهید.» بنابراین بداخلاقی پدر و تندخویی او در خانه، بر روی روح و روان کودکان آثار بسیار بدی می گذارد. اگر دوست دارید محیط خانه ای سالم و زن و فرزندانی شاد داشته باشید، عادت کنید که باید در خانه خونسردی خود را حفظ کنید و الگوی خوبی برای آنان باشید. محبت داشتن و مهربانی کردن به اهل خانه، زندگی را برای شما و خانواده تان به بهشت تبدیل می کند.